Bilinçli “bilgi ve haber tüketicisi” olmak...
Siyasiler ve siyaset dünyası tarafından yüz yılı aşkın süredir bilinçli ve amaçlı kullanılan medya, günümüzde siyasetçilerin yanı sıra, şahısların, şirketlerin ve kurumların mesajlarını geniş kitlelere ulaştırma yönünde, en etkin rolü üstlenmeye, şekil değiştirerek devam ediyor.
Hemen başında sıcak savaşlarla başlayıp devamında iki kutuplu bir dünya olarak süren 20.yüzyıl, belki de insanlık tarihi boyunca dünyadaki değişimlere en fazla tanık olmuş zaman dilimidir.
Kan ve vahşet dolu iki dünya savaşının geride bırakıldığı, ardından en katı soğuk savaşların yaşandığı bir dönemdir, yirminci yüzyıl.
Doğu Avrupa ve Kafkas ülkeleriyle bütünleşen Rusya ile batı Avrupa ülkeleriyle birlikte hareket eden ABD, iki merkezli bir dünyada kıyasıya yaşanan soğuk savaşların liderliğini on yıllar boyunca yaptılar.
Yüzyılın ilk yarısında gerçekleşen uzun soluklu dünya savaşları, her türlü kıtlık, yokluk, acı ve insanlık dramını beraberinde getirirken; ikinci yarısında yaşanan soğuk savaş yılları ise bir yandan yaraların sarılması, diğer yandan iki kutbun birbirlerine üstünlük sağlama çabalarıyla geçti.
Ekonomik dönüşüm, yine bu yüzyılda gerçekleşti ve piyasa modelinin işletilip arz-talep dengelerinin yön verdiği insan odaklı ekonomi modeli, ekonomi dünyasındaki yerini aldı.
Yeni ekonomik model ile birlikte toplumsal ihtiyaçlar sürekli değişim gösterirken, eğlence ve zevklere dönük bireysel taleplerin de arkası kesilmedi.
Tüm bunlarla birlikte çeşitlenen ve gelişen medya, hayatımızda her geçen gün daha fazla yer almaya başladı.
Siyaset dünyası, medyayı yüz yılı aşkın süredir bilinçli kullanıyor…
Ünlü dilbilimci Noam Chomsky’nin, kitle iletişim araçlarının toplum üzerindeki etkisini ortaya koyduğu ‘Medya Denetimi’ ve ‘Medya Gerçeği’ adlı kitaplarında, konuya dair söyledikleri, en öz haliyle şöyle:
“Yirminci yüzyılın hemen başlarında propaganda, özellikle siyasi etkinin sağlanmasında önemli bir faktör olarak öne çıktı. Etkinlik alanını medya üzerine inşa edip yeterince güçlenince de, toplumun doğru ve yanlış değerlerini etkiledi, demokrasinin nasıl olması gerektiğini biçimlendirdi.
Medyanın, topluma gizli, dolaylı ya da doğrudan, ancak istemesini de sağlayarak kabul ettirdiği biçimlemeler, yeni yüzyılda da değişmedi. Daha incelikli yöntemlerle düşmanlarını şeytanlaştırırken, yandaşlarını melekleştirmekten vazgeçmedi.
Medyanın sermaye, siyasetçi ve iktidarla ilişkisi, her geçen gün tarafların meşruiyetini daha çok kemiren bir sorun olarak ortaya çıktı. Buna bağlı olarak, etik kavramı da medyayla her geçen gün daha fazla ilişkilendirilerek tartışılmakta…”
Özetle, böyle diyor Chomsky.
Siyasiler ve siyaset dünyası tarafından yüz yılı aşkın süredir bilinçli ve amaçlı kullanılan medya, günümüzde siyasetçilerin yanı sıra, şahısların, şirketlerin ve kurumların mesajlarını geniş kitlelere ulaştırma yönünde, en etkin rolü üstlenmeye, şekil değiştirerek devam ediyor.
Medya ve medya ilişkileri, herhangi bir hedef kitle ile çoklu bir iletişim kurma ihtiyacı doğduğunda veya bunun sürekliliği istendiğinde, ilk akla gelen oluyor ve etkisi tartışmasız kabul görüyor.
Medyanın etkisi ve gücü üzerine bir ölçü olması amacıyla, kendimize şöyle bir soru soralım:
“Kötü adamların film kahramanlarımıza yaptığı (şimdilerde pek masum kalan) çeşitli hainlikleri izlerken bile gözyaşlarına boğulduğumuz Türk filmleri yıllarından, günümüz savaşlarında on binlerce kadın ve çocuğun üzerine atılan binlerce bombayı, havai fişek gösterileriymiş gibi izler hale dönüşmek için hangi süreçlerden geçirildik acaba?”
Medyanın olumsuz etkilerinden daha çok olumlu etkilere sahip olabileceğini aklımızdan çıkarmadan; bilinçli “bilgi ve haber tüketicisi” olmanın önemini, daha iyi anlamamız gerekiyor.
