Saat: 17:55
Türkiye Bilişim Vakfı'nın Be Node Research programı, Akbank'ın inovasyon merkezi Akbank LAB desteğiyle yürüttüğü yeni araştırmasının sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.
Türkiye Bilişim Vakfı'nın (TBV) platformu Başlangıç Noktası tarafından yürütülen Be Node Research projesi kapsamında, Akbank LAB iş birliğiyle hazırlanan “Kodlarla Kamu Yararı: Blokzincirle Yönetişim Devrimi” raporu yayınlandı.
Rapor, Prof. Dr. Deniz Sert (Özyeğin Üniversitesi) ve Dr. Öğretim Görevlisi Muhammed Ali Bingöl (De Montfort University) tarafından kaleme alındı. “Kodlarla Kamu Yararı: Blokzincirle Yönetişim Devrimi” başlıklı rapor, bağımsız akademisyenlerin katkılarıyla hazırlanan bilimsel bir çerçeve sunarak blokzincirin kamu yönetiminde şeffaflık, güvenilirlik ve hesap verebilirlik üretme potansiyelini inceliyor.
Rapor; seçim güvenliği, mülkiyet ve tapu kayıtları, göç yönetimi ve adli süreçler başta olmak üzere kamu yararına hizmet eden alanlarda blokzincir tabanlı çözümlerin sağladığı değeri somut örnekler ve politika önerileriyle ele alıyor.
Öne çıkan uygulama alanları
● Seçim sistemleri: Değiştirilemez oy kayıtları ile güvenilir seçim süreçleri.
● Mülkiyet/tapu: Sahteciliğe karşı korunaklı, doğrulanabilir ve erişilebilir bir kayıt altyapısı.
● Göç yönetimi: Kaynak ve hizmet akışının şeffaf takibi; aracı maliyetlerinin azaltılması.
● Adli süreçler: Dijital delillerin güvenli ve denetlenebilir biçimde saklanması.
Kritik ilke – “Üçlü denge”: Rapor, blokzincir tabanlı yönetişimde güvenilirlik, şeffaflık ve mahremiyet arasında dengeli bir tasarımın zorunlu olduğunun altını çiziyor. Bu denge, sıfır bilgi ispatları ve seçici ifşa gibi kriptografik çözümlerle pratikte mümkün kılınabiliyor.
Politika önerileri
● Hukuki zemin: KVKK başta olmak üzere kişisel veri ve dijital delil mevzuatıyla uyumlu, açık ve kapsayıcı bir çerçevenin güncellenmesi,
● Teknik mimari: Enerji verimliliği/ölçeklenebilirlik odaklı tasarım ve bağımsız denetim,
● Çok paydaşlı yönetişim: Kamu, özel sektör, STK ve akademinin düzenli katılımıyla kalıcı iş birliği mekanizmaları.
Akbank Dijital Tasarım ve İnovasyon Bölüm Başkanı Ozan Atağ; “Akbank'ın inovasyon çalışmalarına liderlik eden Akbank LAB'de yeni nesil teknolojileri toplumsal faydaya dönüştürebilecek kaldıraçlar olarak konumlandırıyoruz. 2016'dan bu yana blokzincir teknolojisinin potansiyelini farklı kullanım senaryolarıyla araştırıyor, düzenlediğimiz hackathon'lar ve içeriklerle bu teknolojinin çevresel ve toplumsal etkilerine dikkat çekiyoruz. ‘Kodlarla Kamu Yararı: Blokzincirle Yönetişim Devrimi' raporuna sunduğumuz katkı, bu çalışmalarımızın önemli bir parçası. Değerli akademisyenlerimiz Prof. Dr. Deniz Sert ve Dr. Öğr. Üyesi Muhammed Ali Bingöl'ün çalışmaları, blokzincirin yönetişim süreçlerindeki dönüştürücü gücüne ışık tutuyor. Akbank LAB olarak, teknolojiyle kamu yararını buluşturan bu gibi disiplinlerarası çalışmaları desteklemeyi sürdüreceğiz” dedi.
Özyeğin Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Deniz Sert, şunları söyledi: “Seçimden tapu kayıtlarına, göç yönetiminden dijital kimliğe kadar günlük hayatımızı doğrudan ilgilendiren alanlarda blokzincir teknolojisinin nasıl bir fark yaratabileceğini görmek heyecan verici. Ama teknoloji tek başına mucize yaratmayacak; toplumsal kabul, siyasi irade ve hukuki altyapı olmadan kalıcı dönüşüm mümkün değil.”
De Montfort University Öğretim Üyesi Dr. Muhammed Ali Bingöl, “Blokzincir yalnızca finansal işlemler için değil, toplumların adalet, güven ve hesap verebilirlik ihtiyaçlarına da cevap verebilecek bir altyapı sunuyor. Bunun için güvenilirlik, şeffaflık ve gizliliği aynı anda sağlamak kritik; sıfır bilgi ispatları gibi kriptografik yöntemlerle bu dengeyi kurmak mümkün” dedi
Başlangıç Noktası Lideri Cem Leon Menase ise, “Blokzincir sadece finansal işlemlerle alakalı bir konu değil; toplumların güven duyacağı sistemlerin inşasıyla ilgili. Doğru tasarlandığında karar alma süreçlerini daha şeffaf ve adil kılmak mümkün. Belki de blokzincirin asıl etkisi, ekonomiden ya da teknolojiden önce yönetişimde olacak” ifadelerini kullandı.
