Görme engelli vatandaşların oy kullanma çilesi yeniden gündemde

Türkiye'deki engelli vatandaşlar yaşamlarını sürdürürken ekonomik, sosyal, kültürel anlamda çok sayıda sorunla karşılaşıyor.

Beyazay Derneği İzmir Şubesi de engellilerin bu gibi sorunları için çözüm üretmeye çalışıyor.

Türkiye İş Kurumu ve Konak Halk Eğitim Müdürlüğü ile beraber meslek edindirme kursları düzenleyen dernek, öğrencilere gerekli ders araç ve gereçleri de temin ediyor.

Engellilik bilincinin arttırılmasını isteyen ve bunun için mücadele veren Türkiye Beyazay Derneği İzmir Şube Başkanı Salih Arıkan, dernekteki faaliyetler ve engelli haklarının geliştirilmesi için yapılması gerekenler hakkında a24.com.tr'ye konuştu.

İşte Başkan Salih Arıkan'a yönelttiğimiz sorular ve birbirinden ilginç yanıtları içeren söyleşi:

1) Türkiye'de resmi verilere göre kaç engelli vatandaş yaşıyor?

2002 verileri ve güncelenen 2011 verilerine göre Türkiye nüfusunun yüzde 10'u engelli. Bu engellilerin yaş, cinsiyet, eğitim durumları maalesef tam olarak bilinmiyor. İhtiyaç analizleri olmadan yapılan projeler yürütülmekte. Onlar da çok faydalı olamayabiliyor.

2) Derneğinizin hizmet verdiği vatandaşların sayısı kaç?

100'e yakın üyemiz var. Ama sadece üyelerimize değil; ailelerine ve başka engellilere de hizmet veriyoruz. Hizmet vermek için derneğimize üye olmak şart değil. Bize ihtiyacı olan herkese danışmanlık hizmeti vermekteyiz. Sosyal medya ve basın yoluyla yüzlerce engelli ve ailesine ulaşıyoruz.

3) Ülkemizde engelli vatandaşların yaşadıkları başlıca sıkıntılar neler?

- Öncelikle erişilebilirlik; mekansal erişilebilirlik, hizmete erişim ve görme engellilerin internet sitelerine erişimi,

- Bina girişleri, toplu taşıma araçları engellilere uygun olmalı, engelli evden çıkabilmeli,

- Kaynaştırma eğitimi sorunları,

- 2022 sayılı yasadan kaynaklı kişinin gelirinin değil de ailenin gelirinin baz alınması,

- Bakım kanunuyla ilgili sorunlar, bakım sigortasının hizmete girmemesi,

- Kamuda ve özel sektörde engelli kadrolarının doldurulamaması,

- Ayrımcılık, ötekileştirme sorunları,

- Görme engelli vatandaşlardan bankalarda şahit istenmesi.

4) Derneğiniz şimdiye kadar hangi sorunların çözümüne katkı sağladı?

Yasal değişikliklerin sağlanması ve farkındalık çalışmalarına katkımız oldu.

5) Faaliyetlerinizin veya genel olarak engelli sorunlarının yazılı, görsel ve işitsel medyada yeterince yer bulabildiğini düşünüyor musunuz?

Engellilerle ilgili sorunlar yanlış değerlendiriyor. Genellikle aciz insan paradigması olarak lanse ediliyor. Anadolu Ajansı'nın 'Görme engelli olduğu halde oruç tuttu" haberi buna örnek olarak gösterilebilir.

6) Engellilere karşı hoşgörülü davranıldığını, pozitif ayrımcılık gözetildiğini söylemek mümkün mü?

İdari anlamda son yıllarda hukuki kolaylıklar getirildi ama zihniyet değişimleri yasalarla paralel gitmediği için sorunlar devam ediyor. Örnek; bankalarda ve noterlerde aleyhimize hükümler olmamasına rağmen şahit istenmesi. Borçlar kanunu 15.maddeye bakabilirsiniz.

(MADDE 15- İmzanın, borç altına girenin el yazısıyla atılması zorunludur. Güvenli elektronik imza da, el yazısıyla atılmış imzanın bütün hukuki sonuçlarını doğurur.

İmzanın el yazısı dışında bir araçla atılması, ancak örf ve âdetçe kabul edilen durumlarda ve özellikle çok sayıda çıkarılan kıymetli evrakın imzalanmasında yeterli sayılır.

Usulüne göre onaylanmadıkça veya imza ettikleri sırada metnin içeriğini bildikleri ispat edilmedikçe, görme engellilerin imzaları onları bağlamaz.)

7) Hazır seçim sürecine girmişken size de soralım; engellilerin oy kullanma ve siyasete katılımı konusunda ne düşünüyorsunuz? Bu konuda yapılanlar yeterli mi? Değilse bu durumun düzeltilmesi için yapıtığınız çalışmalar var mı?

Görme engelliler tek başına oy kullanamıyor. Son anayasa referandumunda şablonla oy kullandık. Tek başına oy kullanmamak anayasanın gizli oy açık tasnif ilkesine aykırıdır. Bu konu bir an önce düzeltilmelidir.

Ortapedik engelliler için sandığın evlerine gelmesi yeterli olmamakla birlikte bir kazanımdır.

8) Engelli vatandaşların daha iyi bir yaşam sürdürebilmesi için neler yapılmalı?

Öncelikle engellilerin sayısı belirli olmalı, ihtiyaç analizleri yapılarak proje ve etkinlikler planlanmalı.

ONUR KAYA/A24