Genç Medyacılara Yol Haritası
BİR SÖZLÜĞÜN İRDELENMESİSon zamanda cahil diksiyon ders vericileri türedi. Ğ harfine âdeta düşman gibi yaklaşıyorlar ve bu harfin sesinin olmadığını, dolayısıyla okunmayacağını iddia ediyorlar. İşte bunlardan biri de Dr. Serhat Demirel adında bir muhterem.
Yazdığı çakma sözlükte (Türkçe Telaffuz Sözlüğü); spiker ve muhabirlere, değişmek yerine deyişmek, değer yerine deyer, değnek yerine deynek diyeceksiniz diyor. (Emriniz olur!) Soruyorlar:
- Efendim Ğ bir harf ise neden kelimelerin başında bulunmaz? Cevabını veriyorum.
- Ana Türkçe kelimelerde G var mı?
- Tabii ki var diyeceklerdir.
Gökyüzü var, güvercin var, güveç var, gelmek var, gezegen var... Sadece gülerim...
- Ey hoca! Ana Türkçede G harfiyle başlayan kelime yoktur. Ana Türkçeden söz ediyorum. (O ne ki?)
"Türkçede şu harflerle başlayan kelime yoktur" diye söylemek kolay...G harfiyle başlayan kelime yoksa YUMUŞAK g ile neden söz başlasın? Çünkü Ğ, G'nin varyantı (değişke) bile sayılabilir. Aka kelimesinin önce aga'ya sonra da ağa'ya dönüşmesi örneği gibi...
Diyorlar ki: Efendim Ğ, niye Türkçede var da Batı dillerinde yok?
İşte zır cehaletin söze gelmiş hâli budur. Senin dilin ayrı bir aile, onlar ayrı bir aile... Türkiye'de kasaplarda domuz yoksa Avrupa'da da Ğ bulunmaz.
Hint-Avrupa dil ailesine girersen, Ğ'yi kaldırırsın. Ayrıca senin alfaben, dünyanın en modern, en yeni alfabesidir. 1928'dir yazımı.
İngiliz, Fransız, Alman alfabelerine göre çok daha çağdaştır. 5 harf yazılıp tek ses çıkmaz. (Nietzsche yaz, Niçe oku!)
Son sözüm, Ğ okunmaz diye ahkâm kesen Prof.lara...
Üç ayrı etkisi vardır Ğ'nin...Bunlardan biri, Okunur olmasıdır... Hem de bal gibi okunur. Ama sen dağ yazıp daaa dersen okunmaz tabii. Buyurun okuyun:
"Arif Sağ'ın söyleyeceği...", "yağ koy..."
DURUMUN VAZİYETİ
Türklerin kullandığı diller: Afşarca
Altayca
Eynuca
Azerice
Başkurtça
Bulgarca
Çağatayca
Çulımca
Çuvaşça
Kumanca
Dolganca
Fuyü
Gırgısca
Gagavuzca
Hakasça
Halaçça
Hazarca
Horasan Türkçesi
Huncaİli Türkçesi
Karaçay-Balkarca
Karayca
Karakalpakça
Karamanlıca
Kazakça
Kırım Tatarcası
Eski Kıpçakça
Kırımçakça
Kumukça
Kıpçak grubu
Kırgızca
Nogayca
Eski Türkçe
Osmanlı Türkçesi
Özbekçe
Peçenekçe
Kaşkayca
Salarca
Şorca
Sıbırca
Tatarca
Tofaca
Türkçe
Türkmence
Tuvaca
Urumca
Uygurca
Yakutça
NEYMİŞ?
BUNLAR DA KISA KISA
* Metin Özkan, CNN Türk, 05.12.2020/21.23:
- Bir prooram yaptım...
- Televizyonda prooram yaptım...
"Program" demesini beceremeyen kişinin programda işi ne?
* Adamın biri çakma sözlük yazmış, karidese balık, yunusa memeli balık diyor. Asitane ve Kariye için İstanbul'da bir semt diyor. Abdülaziz için "Osmanlı'da farklı dönemlerde hüküm sürmüş iki padişah." diyor (Biz 32. Osmanlı padişahını biliyoruz, diğer padişah kaçıncı?)
RTÜK’ün önceki Telaffuz Sözlüğü’nün aksine olarak Serhat Demirel’in sözlüğündeki, acabanın "acabaa" şeklinde son a sesi uzun olarak verilmiştir. Benzer biçimde ceylânın, "ceylâan"; cürufun "cüruuf"; defterdarın "defterdaar" şeklinde uzatılacağı konusunda bu konuda eğitim veren Nisan Kumru dut yemiş bülbül.
Kendi konusu olduğu hâlde tek kelime etmeyen Kumru'nun üç maymunu oynamaktaki amacı ne?
* Ersoy Dede, TRT TV1, 27.11.2020/19.27: "Görüyor olabilir..."
Uydurma haber kipi Dede'nin da hoşuna gitmiş: "Görüyor olabilir..."
İngilizce "present perfect continuous" haber kipinin Türkçesi sayılabilecek bu garabet ifade, dilimize saldırgan biçimde girdi!
Ersoy Dedeyi defalarca uyardık amma...
İşte repertuvarı:
- soruyor olmak
- ediyor olması
- bekliyor olacak
- çalışıyor olmak
- yapılıyor olması
- konuşuyor olacağız.
BUGÜN TÜRKÇE İÇİN NE YAPTINIZ?
Saygılarımla,
Hüseyin Movit
Türkçe Gönüllüleri-Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı/Eleştirmen