Genç Medyacılara Yol Haritası (294)
Medyaloji yazarı ve Türkçe Gönüllüleri- Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı / Eleştirmen Hüseyin Movit, medyada dilin hatalı kullanımı ile ilgili hataları sizlerle buluşturmaya devam ediyor.MÜGE ANLI'DAN ÖRNEK (!) BİR CÜMLE
"Senin de kaybın var, böyle fotoğraflarınızı gösterin öyle gelenler benim şimdi kimin kaybı var kimin kaybı yok gösteriyorsunuz, unutuyorum ben yani eeee seyircilerin arasında kayboluyor, senin de öyle bak fotoğrafın var elinde kay senin o gün şey yap böyle bana gösterin eeee onları hemen programın başında gösterelim ki izleyicilerimizin böyle görür gösterir böyle fotoğrafı olanlar göstersinler." (Tatlı Sert, atv, 06.04.2010)
KISA KISA
* Show TV'nin acemi kadın muhabiri hayvanat bahçesinde Bengal kaplanını tanıtmaya çalışıyor: "Bengay kaplanları..."
Muhabirinin bilgisizliğinden habersiz haber yetkilileri, tam üç kere tekrarlanan hatayı ekrana sürmekte bir sakınca görmüyor! (20.11.2019/19.43)
Bengay kremdir!
* Hadi Özışık, CNN Türk, 18.11.2019/22.43: "Türkiye bunlara (mültecilere) böğrünü açmış..."
"Kucak açmak, yakınlık göstermek" anlamındaki deyimin doğrusu, "bağrını açmak"tır.
Yılların habercisine yakışmıyor!
* Müge Anlı, Tatlı Sert, 07.01.2010/08.01.2010: "Dört başı mağrur..."
"Her bakımdan istenildiği gibi olan, eksiksiz, kusursuz anlamındaki deyimin doğrusu, "dört başı mağrur" değil, "dört başı mamur"dur. Müge Anlı bu hataya defalarca düşüyor.
Hem bilmiyor hem öğrenmiyor!
* Müge Anlı, tam 11 yıldır "farzımuhal" diyemiyor: "Farzımahal" (atv, 20.11.2019/10.08)
"Tutalım ki, sayalım ki, varsayalım ki" anlamındaki zarf "farzımuhal"şeklinde seslendiremiyor!
Hem bilmiyor, hem de öğrenmek istemiyor!
Cehalet, tercih meselesi...
* Murat Ongun, İBB Sözcüsü, 03.11.2019: "Beşiktaş’ta ÖHO şöförünün gerçekleştirdiği olayda yaralanan Y.T.B. ne yazık ki vefat etmiştir."
322 site, sözcünün hatasına ortak olarak "şoför" yerine "şöför" yazmış.
Gel de Tatlıses'in "Yallah şöfer yallah" türküsünü hatırlama!
* Zafer Şahin, Twitter, 19.11.2019: "Böyle bir espri gücü olan insanları bende severim..."
Dahi anlamındaki de bağlacını kelimeye eklemeyen bir Zafer Şahin kalmıştı, o da görevini tamamlamış oldu!
* Erol Erdoğan, Twitter, 13.11.2019: "Kıskanç sis boğaza perde olmuş, engelliyor onu bakışlardan."
Boğaziçi özel adının kısaltması "Boğaz" şeklinde yazılır.
Küçük harfle başlayan boğaz'ın anlamı "Boynun ön bölümü ve bu bölümü oluşturan organlar, imik, kursak"tır.
* Arif Kızılyalın, Twitter, 19.11.2019: "Vekil, vb politik karakterin buralarda edebi ile gözükmesinde mahsur görmüyorum."
Mahsur (kuşatılmış) ile "mahzur" (sakınca) kelimelerini karıştırma sırası Arif Kızılyalın'a gelmiş olacak ki...
* Mevlüt Tezel, Sabah, 15.11.2019: "Hadi canım sende..."
Yılların gazetecisi dahi anlamındaki "de"nin nasıl yazılacağını bilmiyor.
Pes doğrusu...
Doğru yazım: "Hadi canım sen de..."
"Kalemim sende" denilir de...
* Hıncal Uluç, NTV, 14.02.2005: "Anelka yüzünden statlarında oturacak yer bulunmuyor."
Olumlu bir cümlede 'yüzünden' zarfı değil 'sayesinde' zarfı kullanılır!
"Anelka yüzünden statlar bomboş..." denilir de...
* Hıncal Uluç, Sabah, 14.04.2000: "Arapça, farsça, fransızca başınızda paralansın", "Fransızca, Arapça, Farsça gönüllüleri."
Kural: "Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar: Türkçe, Almanca..."
Hıncal Uluç bu, canı isterse küçük, canı isterse büyük harfle başlatır!
* Murat Ongun, İBB Sözcüsü, 03.11.2019: "Beşiktaş’ta ÖHO şöförünün gerçekleştirdiği olayda yaralanan Y.T.B. ne yazık ki vefat etmiştir."
Cümlenin doğrusu: "Beşiktaş’ta ÖHO şoförünün yol açtığı olayda yaralanan Yalçın Tahir Billur vefat etmiştir."
* Mevlüt Tezel, Sabah, 08.11.2019: "Resmi Gazete'de yayınlanan yönetmeliğe göre yapılmalı..."
Mevlüt Tezel'e defalarca DM göndererek, doğrusunun yayımlamak olduğunu belirttim. Kendisinin doğrusunu yazdığını, editörün yanlış yazdığını söylemişti.
Yanlışın tekrarlanması garip!
BUGÜN TÜRKÇE İÇİN NE YAPTINIZ?
Saygılarımla,
Hüseyin Movit
Türkçe Gönüllüleri-Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı/Eleştirmen
