07.07.2018 / 10:45

Hüseyin MOVİT

Genç Medyacılara Yol Haritası (283)

Medyaloji yazarı ve Türkçe Gönüllüleri- Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı / Eleştirmen Hüseyin Movit, medyada dilin hatalı kullanımı ile ilgili hataları sizlerle buluşturmaya devam ediyor.

HINCAL ULUÇ'UN 12 YIL SONRAKİ DEĞİŞİMİ

19 yıl önce Hakan Aygün'ü "Telefonlar kitlendi" dediği için Günaydın/Asabi gazetesinde eleştirmiştim.
Eleştirimden kendisine vazife çıkaran her salataya maydanoz Hıncal Uluç, kendisini eleştirdiğim yazılara cevap vermek yerine Hakan Aygün'ün sözcülüğüne soyunmuş ve kaleme sarılarak "Dil izleme.." başlıklı yazısında döktürmüş:

"Dil izleme..
Türkçe Gönüllüleri dil izliyorlar bilir misiniz?.. Gurubun (Pardon grubun) başkanı Hüseyin Movit..
...
Hakan Aygün'e de 'Telefonlar kitlendi' dediği için takmış..
'Kilitlendi' demeliymiş..
Bu millet 'kitlendi' diyor hocam yıllardır.. Hiç duymadın mı?..
Yazarken öyle, konuşurken böyle devri de geçti.. Nasıl konuşuyorsan öyle..
Türkçe Gönüllüleri'ni izleyen bir gurup kurmamız gerekecek anlaşılan!.."
(Hıncal Uluç, Sabah, 05.10.1999)

Bu yazısından sonra "kilitlemek/kilitlenmek" fiili, Hıncal Uluç'un kaleminde "kitlemek/kitlenmek"tir artık.
"Oyunun durduğu, kitlenir gibi olduğu, gerileme başladığı anlarda.." (Hıncal Uluç, Sabah, 27.09.2001)

"Geçmeye kalksa duruşma saatler sürer, günde bazan 100 dosyaya bakma durumunda olan yargıç ikinci davayla akşamı eder ve ülkede Adliye ve Hukuk kitlenir." (Hıncal Uluç, Sabah, 24.07.2002)

"Tümöre kitleniyor ve onu, sadece onu öldürüyor." (Hıncal Uluç, Sabah,10.01.2005)

"Bu 'Kitlenme' lafı size bir şeyler hatırlatmıyor mu?" (Hıncal Uluç, Sabah, 10.12.2005)

"Benim 'Kaldırım Mühendisi bile olamaz' dediğim birtakım yuvarlak kafada sivri zekâlılar, buraya en ama en aptalca yol ve trafik düzenini yerleştirip, o yolu günün her saatinde kitlenir hale getirdiler." (Hıncal Uluç, Sabah, 27.08.2010)

"Orada en azın kitlenme oluştuğunda müdahale emri vereceğin görevli arkadaşlara, ne sürücülerden, ne de Emniyet Müdürlüğünden itiraz geleceğini sanmıyorum." (Hıncal Uluç, Sabah, 31.08.2010)

"Trafik akmaya başlar. Kitlenme, arkaya sarkma olmaz." (Hıncal Uluç, Sabah, 15.10.2010)

Bir Allah'ın kulu da çıkarak "Kardeşim, doğrusu Hüseyin Movit'in dediği gibidir" demedi/diyemedi..

İşte bunlar da "kilitlenmek/kilitlemek" fiilleriyle ilgili örnekler:
"Trafik kilitleniyor.. Kilitleme başlıyor geriye doğru sarkmaya..", "Bu caddeye park etmek yasaktır. Yol tek şeride inip kilitlenmez.", "Trafik akıcı olur. Kilitlenmez.", "Fulya'ya gidecek olanlar, aslında yolları bomboşken sırf bu kilitlenme yüzünden saatler kaybediyor.." (Hıncal Uluç, Sabah, 9.03.2010)

"Temsil bitince Carmen kuklası sandığına kilitleniyor. Kapı da kilitleniyor." (Hıncal Uluç, Sabah, 18.05.2012)

"Ama bu ülkede 'Çıkamayacağın kavşağa girme. Kavşağı kilitleme' diye bir trafik suçu olduğunu trafik polisleri bile bilmediğinden, o kavşak tam kilit.." (Hıncal Uluç, Sabah, 12.06.2012)

"Yahu bu Ortaköy'de trafik 20 seneden beri kilitlenir.. (Hıncal Uluç, Sabah, 06.07.2012)

"Amerika'da, masanın yanında yolcuları uyarmak için ayakta bekleyen hostes bulunması kaydıyla, tekerleri kilitlenip, açılmayacak..." (Hıncal Uluç, Sabah, 05.07.2018)

"Servis arabasının tekerlekleri kilitlenecek ve görevli hostes, sonuna kadar arabanın başında bekleyecek!.." (Hıncal uluç, Sabah, 05.07.2018)

NE DERSİNİZ SAYIN OKURLAR? JETON BİRAZ GEÇ Mİ DÜŞMÜŞ?

Haydi bakalım, iddialarının ardında durma cesareti olmayan "Kıtırcı" Hıncal Uluç. Benim tespitlerim yukarıda. Sakın dut yemiş bülbülleri oynama...

Okura not:
Bu eleştiri aynı gün Sayın Hıncal Uluç'a gönderilecektir.(www.medyaloji.net, Hüseyin Movit, Genç Medyacılara Yol Haritası (283)

FEYZA HEPÇİLİNGİRLER İLE SÖYLEŞİ
Hüseyin Movit: Mustafa Şerif Onaran bundan 11 yıl önce, üniversitenizde (Yıldız Teknik Üniversitesi) bir toplantıda “Ve bağlacı Arapçadır kullanmayalım bu bağlacı” dedi. Şimdi bu öğüde uyan kişiler de “&” işaretini kullanıyor ve and olarak okuyorlar! XVII. yüzyılda cizvit papazlarının siparişlerinde ürünleri ayırmak için “ve” anlamında kullandıkları bir işaret bu.
Feyza Hepçilingirler: Evet o işareti kullanıyorlar ve and olarak okuyorlar. Bu işaret öyle garip yerlere girdi ki… Sokakta bakıyorsunuz. Vitrinde bir yanda börek var bir yanda baklava. “Baklava & Börek” yani “baklava and börek” oluyor. Dükkânı ana ve oğul birlikte açmışsa “ana and oğul” oluyor. Şimdi “ve” ile ilgili biliyorsunuz Nurullah Ataç’ın başı dertteydi. Nurullah Ataç “ve” sözcüğünü kullanmadan yıllarca yazmış. Ama bugün geldiğimiz nokta “ve”yi yok etmeyi gerektiren bir nokta değil. “Ve” artık zaten girdi. Öyle bir Yazılı Türkçenin Kelime SıklığıSözlüğü yayınlanmıştı birkaç yıl önce. “Ve” günlük konuşma dilinde çok fazla kullanılmıyor, yazı dilinde sıkça kullanılıyor. Arapçadan girmiş olabilir ama ama şu an “u” “ü” “vü” şeklinde ve ilk olarak “vav” ile birlikte girdiği gibi kullanmıyoruz sonuçta. ”u” da olurdu “ü” de olurdu “vü” de olurdu. Eğer bundan vazgeçemiyorsak, şimdi sadece “ve” olarak okumalıyız. Tabii yüzyıllarca bu işaret olmadan nasıl yaşadık? Bu sorulmaya değer bir soru… Yani bir andolmadan hayatımız duracak sanki.
Hüseyin Movit: Bu işaretin yabancı dillerdeki anlamı ampersand. TDK ve diğer kuruluşlar buna bir isim vermeliler. Nasıl @ işaretine ”kuyruklu a” adını koydularsa artık ona da kuyruklu sekiz mi derler. Bir isim bulmaları lazım. Çünkü artık hayatımızdan çıkacak gibi durmuyor.
Feyza Hepçilingirler: Bunu kullanmayın demek anlamsız. Çünkü artık her yerde. Yapılacak tek şey adını koymak gerçekten.
(Dil ve Edebiyat Dergisi Sayı: 14 ŞUBAT 2010 )

TÜRKÇE FAKİRİ
Müge Anlı, atv: "Depremde hastaneler de yıkılabilinir denildiği için..."
Fiilin edilgen hâlini bozarak cümle kurarsanız olacağı budur.
"Fenomen" sunucu cümleye bambaşka bir anlam vermiş.
Hastanelerin yıkılması isteniyormuş da deprem bekleniyormuş gibi!
(06.12.2015/10.30)

TÜRKÇE FAKİRİ
Bazı kelimeler var, ne anlama geldiğini bilmiyorum. Arkadaşlar sonra uyarıyorlar ne manaya geldiğini.” (Müge Anlı, atv, 11.06.2013)
"Fenomen" sunucu böyle demişti amma...
Bu itirafa ne dersiniz: "Türkçeyi çok iyi kullanabilemiyorum ama kelimeleri bilirim" 08.12.2016

MEDYACILARA Hıncal Uluç'un tutarlılığı: 06 Şubat 2011 o saksofon 07 Haziran 2005 saksofon 15 Tem 2005 ve saksofon 28 Haziran 2018 saksafon 22 Haziran 2018 saksafon 06 Haziran 2017 saksafon Hıncal Uluç, eleştirilere kızar, "Haydi oradan dil jandarmaları" demeye bayılır!

BUNLAR DA KISA KISA
* Mehmet Memiş Hoca, Güneş, 04.06.208: "Avam avam kahvede oturan kişiye..."
Kıt dil bilgisiyle köşe yazarlığına soyunmuş bir "hoca"
"Aptal bir biçimde, aptal aptal" anlamındaki zarf "avam avam" değil, "aval aval"dır.

* Hande Fırat, CNN Türk, 28.06.2018: "Silahlı saldırı gerçekleştirildi."
Daha önceden planlanan bir şey gerçekleşir.
Silahlı saldırı meydana gelir!

* TRT Nağme, kadın spiker, 17.06.2018/12.00: "İtalya'nın kabul etmediği 629 göçmen...", "Göçmenleri taşıyan gemi..."
Mülteciler TRT spikerinin dilinde "göçmen" oluvermiş!
TRT bu canı istediğinde mültecilere göçmen der, istediğinde mültecilere göçmen.

* Dilek Torun, Radyo 1, 15.06.2018/7.30: "6 ila 12. kilometreleri arasında.
"İla"nın anlamını bilmeyen TRT spikeri, "ile" bağlacını kullanmak varken...
İla: (edat) Belirtilen sayıların da dâhil edildiği aralığı anlatan söz.


 

BUGÜN TÜRKÇE İÇİN NE YAPTINIZ?

Saygılarımla,

Hüseyin Movit

Türkçe Gönüllüleri-Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı/Eleştirmen 

 
YORUMLAR

Yazarın Diğer Yazıları

>> Genç Medyacılara Yol Haritası - 14.09.2021
>> Genç Medyacılara Yol Haritası - 01.09.2021
>> "SOMUN" DİYEMEYEN TRT SPİKERİ - 23.08.2021
>> KISA KISA - 17.08.2021
>> "SÖZDE" KELİMESİ KULLANILMALI MIDIR? - 01.05.2021
Medyaloji Yazarları
Halef R.  VAYIS Neslihan KABAOĞLU Meltem AŞCİ Hüseyin MOVİT
Milyonlarca sinek yanılıyor olamaz…
Tüm Yazarlar