Genç Medyacılara Yol Haritası (283-2)
Medyaloji yazarı ve Türkçe Gönüllüleri- Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı / Eleştirmen Hüseyin Movit, medyada dilin hatalı kullanımı ile ilgili hataları sizlerle buluşturmaya devam ediyor. AYIPTIR SÖYLEMESİ
TDK Türkçe Sözlük'te “Erik hoşafı” karşılığı olarak “erik kompostosu” verilmişti “Komposto” ile "hoşaf arasındaki farkı defalarca yazdık, düzeltilmedi.
Son uyarımda "Hoşafla ilgili bir atasözümüz var, yazdırmaya zorlamayın" dedik, anında düzeltildi.
Demek ki neymiş?
SPİKERLERE
Doğru vurgu:
YOZgat
SAMsun
BODrum (Muğla)
ORdu (Karadeniz'de il)
KANdil (Dağı)
İki heceli yer adlarında vurgu ilk hecededir!
TDK'DAKİ YANLIŞ
Prof. Dr. Hamza Züfikar 1999'da soruyor: "Ayrıyeten, ayriyeten biçimlerinde söylenen ve yazılan kelime Türkçe Sözlük’te yer almamış. “Ayrı olarak” anlamında ayrıca var. Dillerden pek düşmeyen ayrıyeten nedir?"
Üzülerek belirteyim TDK sözlüklerinde bu kelime var!
MEDYACILARA
TRT Nağme'de İz Bırakanlar programına katılan Teoman Yazgan, Ahmet Üstün'ün Meriç Nehri'ni yüzerek Türkiye'ye iltica ettiğini söylüyor da, yeğeni (Selma Güneri'nin babası) Lütfi Güneri'yle birlikte olduğunu söylemiyor.(03.07.2018)
MEDYACILARA
www.edebiyatvesanatakademisi.com, 26.05.2015: "Mahya Ve Mahyacılık Zenaatı*"
Kural: Büyük harflerin kullanıldığı yerlerde bulunan ve, ile, ya, veya, yahut, ki, da, de sözleriyle mı, mi, mu, mü soru eki küçük harfle yazılır: Mai ve Siyah, Suç ve Ceza, Leyla ile Mecnun
*Zanaatı
MEDYACILARA
Radikal Kitap’ın kapağındaki başlık (07.11.2008) şuydu: «Türkçeye teşrif ettiler nihayet» Doğrusu «Türkçe’yi teşrif» değil midir? Kitap ekinde hazin bir yanlış. (Hakkı Devrim, Radikal, 19.11.2008)
YANLIŞI BULUN
Rodeo: "Bir binicinin yabanıl at ya da öküz üzerine binerek bu hayvanın üzerinde durabilmesine dayanan Amerikan oyunu. (Türkçe Sözlük, Dil Derneği)
Yanlışı bularak derneği uyarın.
Ben, 30.06.2009'dan beri uğraşıyorum, başarılı
KURAL
"Birliği", "gücü" , "pazarı" ve "meydanı" ile biten birleşik kelimelere "-lı" ve "-lu" yapım eki ulandığında, "ü", "ı" ve "i" eki düşer. "Gençlerbirliğili" değil, "Gençlerbirlikli"; "Ankaragücülü" değil, "Ankaragüçlü"; "Adapazarılı" değil, "Adapazarlı" ; "Çeşmemeydanılı" değil, "Çeşmemeydanlı"; "Okmeydanılı" değil, "Okmeydanlı"; "Samanpazarılı" değil, "Samanpazarlı" şeklinde yazılır ve söylenir...
DİL ZÜPPELERİ
Banu Yelkovan, CNN Türk, 29.09.2008/20.50: "Arda baysikıl kik yapsaydı ..."
Dilimize Fransızcadan geçen "röveşata" (makaslama) kelimesi varken İngilizcesini (bicycle kick) kullanmak. Dil züppeliği yapmak bir marifetmiş gibi!!!
İPEK ÇALIŞLAR'IN YANLIŞLARI
YANLIŞ : "Çankaya'da Zübeyde Hanım'la bitişik odalarda kalıyor ve
Zübeyde Hanım'ın 'O kızla evlen gözlerimi kapamadan göreyim' dediğini
duymuştu"
DOĞRU : a) "Çankaya'da Zübeyde Hanım'la bitişik odalarda kalıyordu ve
bundan dolayı da Zübeyde Hanım'ın 'O kızla evlen gözlerimi kapamadan
göreyim' dediğini duymuştu",
b) "Çankaya'da Zübeyde Hanım'la bitişik odalarda
kaldığından Zübeyde Hanım'ın 'O kızla evlen gözlerimi kapamadan
göreyim' dediğini duymuştu"
c) "Çankaya'da Zübeyde Hanım'la bitişik odalarda
kaldığı için Zübeyde Hanım'ın 'O kızla evlen gözlerimi kapamadan
göreyim' dediğini duymuştu"
(İpek Çalışlar, Latife Hanım, Doğan Kitapçılık, s. 80)
USTADAN
"Eğer farklıysan, yalnızlığa mahkum oluyorsun." (Aldous Huxley)
USTADAN
Korkarım ki bir gün teknoloji, insan iletişiminin ve yakınlaşmasının önüne geçecek ve aptal bir nesil ortaya çıkacak. (Albert Einstein)
AĞABEY TAVSİYESİ
Kayığın varsa kıçında,
Tarlan varsa ortasında,
İşin varsa başında,
Eşin varsa yanında olmalısın.
BUGÜN TÜRKÇE İÇİN NE YAPTINIZ?
Saygılarımla,
Hüseyin Movit
Türkçe Gönüllüleri-Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı/Eleştirmen
