Genç Medyacılara Yol Haritası (282-2)
Medyaloji yazarı ve Türkçe Gönüllüleri- Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı / Eleştirmen Hüseyin Movit, medyada dilin hatalı kullanımı ile ilgili hataları sizlerle buluşturmaya devam ediyor.AŞIRMA HASAN CELAL GÜZEL'DEN
Bizim aşırmacı Elazığlı Sırrı Er, rahmetli Hasan Celal Güzel'in Radikal'de 05.10.2008'de "Dil Yâresi" başlığıyla yazdığı yazıyı aşırmış, bir kere 08.12.2012'de bir kere de 15.06.2018/18.03'te aynı başlıkla (Düzeltme imi koymadan) Facebook'a yapıştırıvermiş.
Biz enselemekten bıktık, o aşırmaktan usanmadı.
İŞTE YANLIŞ
"Türkî Cumhuriyetler" mi "Türk Cumhuriyetleri" mi?
Büyük yanlışlardan biri de Türk cumhuriyetlerine Türkî Cumhuriyrtler denilmesidir.
Özbeöz Türk olan olan topluluklara Türkî demek şeytanlığının mimarı,
Çarlık Rusyasındaki Türkolog Nikolay İvanoviç İlminskiy
adındaki adındaki görevlidir(1854/1858)
Türkî, Türkçe konuşan demektir
Türkî demekle "Onlar Türkçe konuşan Rus Cumhuriyetler mensuplarıdır." denilmek isteniyordu!
Google'daki 63.400 site "Türkî Cumhuriyetler" hatasına ortak olmuş!
HABER KANALLARINDAKI AYMAZLIK
Hıncal Uluç köşesinde haber kanallarındaki yanlışlıklardan ve bu yanlışların düzeltilmemesinden şikâyetçi."Habercilikte 'Ucuzculuk' olmaz!. Olamaz!" başlıklı haberinde. (Sabah, 29.05.2014)
Bu habeler beni 1999 yılındaki bir olaya götürdü.
Bir cumartesi sabahı saat 6'da NTV'de haberleri izliyorum. Spikerin verdiği "Bakü Supsa-Novorossisk" arasında inşa edilecek petrol boru hattı haberini dinlerken, spikerin, "Novorossisk"i o kadar yanlış (ama o kadar yanlış ki)telaffuz etmesine dayanamayarak kanala telefon ettim ve doğru telaffuz için uyardım.
Saat 7'de yanlışın düzeltildiğini duyunca sevindim. Aradan 5 dakika geçmişti ki telefonum çaldı. Karşımda Kanalın kurucusu ve Genel Yayın Yönetmeni Nuri Çolakoğlu vardı.
Yanlışı kendisinin de duyduğunu, ancak benim daha atik davranarak doğru telaffuzu haber merkezine ilettiğimi öğrenince çok sevindiğini belirtti.
Benim için nöbetçi redaktör dediğini duyunca, çabamın boşa gitmediğini görüp sevindim.
Not:
Bugüne kadar yanlışlar için , telefon, faks ve ileti ile tam 5.000 kişiyi uyardım.
KISA KISA
* Aykut Işıklar: "Muhteşem tenör sesi- duygu yüklü kalbi ve müzik bilgisi..."
Aykut Işıklar'a bu yaştan sonra "tenor" ile "tenör" arasındaki farkı anlatmanın yararı olur mu dersiniz?
Sanmam...
* Turgay Güler: "Hürriyet Gazetesi’nde, aralarında üst düzey..."
Gazetenin tepesinde "Hürriyet Gazetesi" yazılsa sorun yok.
Bayram Gazetesi, Tebliğler Dergisi, Bayram Gazetesi gibi.
Doğru yazım: Hürriyet gazetesinde...
* Memiş Hoca, Güneş: "Sosyal medyada avam avam vakit geçirenlerin çoğu..."
Memiş Hoca, "aval aval" (aptal aptal) yazmasını "becereMEMİŞ"...
Gazetenin GYY Turgay Güler de bu duruma "avam avam" bakmış!
Tekerlemeyi hatırlayalım: İbiş ile Memiş, mahkemeye düşmüş...
* Ali Eyüboğlu, Beyaz TV: "Dine helal getirmiyorsa..."
Ali Eyüboğlu, "halel" yerine "helal" demekte bir sakınca görmemiş!
* Turgay Güler: "Güneş Gazetesi’nde 'şek ve şüphe'ye..."
Gazetenin tepesinde "Güneş Gazetesi" yazılsa sorun yok.
Bayram Gazetesi, Tebliğler Dergisi, Bayram Gazetesi gibi.
Doğru yazım: Güneş gazetesinde...
* Müge Anlı, atv, 19.06.2018/12.12: "Orada üzüntülü bir cenaze var."
"Cenaze"nin anlamı, 1. Kefenlenip tabuta konmuş, gömülmeye hazırlanmış insan ölüsü. 2. Ölü, ölmüş kimse" olduğuna göre nasıl üzüntülü oluyorlarmış bakalım?Gazetenin tepesinde "Güneş Gazetesi" yazılsa sorun yok.
* Engin Ardıç: "Bu ne menem bir partidir?"
Engin Ardıç, Carlos Menem hakkında çok yazı okumuş olacak ki; "ne çeşit, ne türlü" anlamındaki "ne mene"yi "ne menem" şeklinde yazmış!
* Sabah: "Meslektaşların haremi ismetine girmek çok şık olmuyor"
"Harem" ile "harim" arasındaki farkı bilmeyenlere, ülkemizde gazeteci derler.
* Hıncal Uluç, Sabah: Vali, 60 yaş üstü okuma yazma bilmeyen, kadın erkek herkese kurs açmış, diploma veriyor.
Hıncal Uluç da kurs bitirme belgesine "diploma" diyor.Abartmayı ne de çok seviyoruz!
* Müge Anlı, atv, 19.06.2018/12.05: "İnanılmaz muhattaplarımız var."
Muhatap diyemeyen "fenomen"...
Programına katılan ve kırsaldan gelen konuklar, "muhatap" derken, yüksek lisans sahibi "fenomen" kelimeyi seslendiremiyor hem de tam 11 senedir!
* Verda Özer, Milliyet: "Geçen hafta 630 göçmenle dolu bir gemiyi reddederek..."
Verda Özer de mültecileri bir çırpıda göçmen yapıyor!
* Buket Aydın, Kanal D, 18.06.2018: "Beyin ölümü gerçekleşti"
Aydın aynı hatayı 7 Mayıs'ta yapınca eleştirilmiştik
"Gerçekleşmek" fiili ancak tasarlanan ya da öngörülen bir şey için kullanılır yani daha önceden planlanan bir şey gerçekleşir. Beyin ölümü meydana gelir!
* Milliyet, Gençlerbirliğili Rantie'den harika gol!
Cümlenin doğrusu: Gençlerbirlikli Rantie'den harika gol!
