Facebook adında bir mekanizma...
Facebook’ta 'beğeniler', pazarlamacılar için farklı bir anlama geliyor. Reklam bütçeniz varsa ve hedef kitlenizdeki tüketicileri ürününüzü almaları için ikna etmeniz gerekiyorsa, Facebook o alanda rakipsiz, çünkü kullanıcılarının alışkanlıklarıyla ilgili her şeyi bilen bir kuruluş…
Bilişim dünyasında geçen hafta Facebook'un 50 milyon kullanıcı profilinin, usulsüz kullanıma maruz kaldığı tartışmaları yaşandı.
Usulsüz kullanmakla suçlanan Cambridge Analytica veri analiz şirketine ve verileri paylaştığı için Facebook'a çeşitli eleştiriler yöneltilirken, ünlü ünsüz birçok kullanıcı sosyal medya platformundaki hesabını kapattı.
Cambridge Analytica olayının ardından hesabını silen yazar ve marka danışmanı Arwa Mahdawi'nin, Guardian gazetesinde Facebook'la ilgili kaleme aldığı yorum yazısının bir kısmı şöyle:
Facebook'taki 'beğeniler', genel kullanıcılar dışında pazarlamacılar için daha farklı bir anlama geliyor. Facebook, 2016 ABD seçimleri, sanal tacizler ve yalan haberlerin yayılmasındaki rollerinin önemli olmadığını söylüyor.
Ama bir reklam bütçeniz varsa ve Facebook'un hedef kitlenizdeki tüketicileri ürününüzü almaları için nasıl ikna edebileceğini bilmek istiyorsanız o zaman durum farklı.
Facebook o alanda rakipsiz, her şeyi bilen bir kuruluşa dönüşüyor. Hemen hemen her şeyi yapabilecek bir kuruluş. Facebook halka kendini bir sosyal ağ olarak tanıtsa da, reklam endüstrisine hitap ederken gerçek bir gözetleme sistemi olduğu açık…
“İnsanların zayıflıklarını sömürmek üzere tasarlanmış bir mekanizma…”
Facebook deyince akla gelen isim, Mark Zuckerberg’tir. Facebook’un kurulum aşamasında şirketin ilk başkanı olan Sean Parker’in adını ise çoğu insan bilmez.
Onunla yapılan bir söyleşide Parker, Facebook’un gelecek nesillerin zihinlerine neler yapacağını düşünmek bile istemediğini söylerken, Facebook’un tasarımının altında insan beyninde mutluluk hissi veren dopamin hormonu salgılatmak üzerine kurgulandığını iddia etti.
Ona göre Facebook, insanların zayıflıklarını sömürmek üzere tasarlanmış bir mekanizma imiş.
Ciddi bir iddia…
Her şeyden önce bunu kurucu başkanın söylüyor olması, bu vahim iddiayı inandırıcı kılıyor.
“Her like dopamin demek”
Arkadaşların birbirini beğenmesi, oyunlarda, uygulamalarda sürekli başarılar elde edilmesi gibi küçük hilelerle herkesin bu dopamin kaynağına bağımlı hale geldiğini anlatan Parker, bunun insanın zayıflıklarını sömüren bir mekanizma olduğunu söylüyor.
Beynin birkaç bölgesinden salgılanabilen dopamin, duygularınızı, hareketlerinizi, haz hissini ve acıyı etkileyen bir kimyasal.
Dopaminle ilgili bilinmesi gereken en önemli nokta, haz alma hissi sırasında salgılanması.
Bu durumda beyin kişiyi haz duyabileceği şeyleri aramaya iter, yani kişi hazzı tekrar tatmak ister.
Haz mekanizmasında böylesine anahtar bir rol üstlenen dopamin, madde bağımlılığının da baş aktörüdür. Uyuşturucu madde kullanımı sonucu sinapslarda dopamin birikmesi ve bunun sonucu oluşan haz, kişide o maddeleri tekrar kullanma isteği yaratır. Bir süre sonra da bu maddelere karşı bir bağımlılık oluşur.
Parker, Facebook’u bilerek böyle kurguladıklarını söylüyor…
İnsanların, Facebook’ta bir şeyler paylaştıkça mutlu olduğunu ve bu nedenle paylaşımlarını giderek arttırdıklarını dile getiren Parker, aslında böylece altın değerinde bir kaynağın oluştuğunu iddia ediyor.
Facebook mekanizmasını kuran kişilerin kendisi, Mark Zuckerberg ve Kevin Systrom olduğunu belirten Parker, ne yaptıklarının çok farkında olduklarını ve bunu bilinçli olarak kurguladıklarını itiraf ediyor.
Sosyal medyasız, özellikle Facebook’suz yaşayamayanlar için bu iddiaları ve itirafı buraya taşımakta fayda gördüm.
Ancak hepimiz birer yetişkiniz tabi…
