18.08.2014 / 09:21

Hüseyin MOVİT

Genç Medyacılara Yol Haritası (224-2)

Medyaloji yazarı ve Türkçe Gönüllüleri- Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı / Eleştirmen Hüseyin Movit, medyada dilin hatalı kullanımı ile ilgili hataları sizlerle buluşturuyor.

Kısa Kısa
* sozcu.com.tr, 28.05.2014: "Yani sizin anlayacağınız bu arkadaşımızın seçme ehliyeti elinden alınmış olsa o zaman şikayetini dile getirmesi gerekirdi"
Okurunuza "Yani sizin anlayacağınız" demek, "Hani siz anlamazsınız ya" demekle eş anlamlıdır.

* Müge Anlı, atv, 02.09.2013/10.05: "Hepiniz hoş geldiniz gerçekten", "Aleyküm selam dileyelim", "Şaka mı yaptı birini öldürdü diye"
1. yanlış: "Gerçekten" zarfı fazladan kullanılmış.
2. yanlış: "Aleyküm selam" dilenmez, selam veren kisiye cevap olarak verilir.
3. yanlış: Sunucunun "Babanı öldürdü diye" demesi gerekirken.

* Cem Küçük, Yeni Şafak, 12.08.2014: "İyice loser durumuna gelen bir paralel Ankara temsilcisi attığı tweetlerle suikast iması yapıyor.", "Bunlarınki de o durum. 30 Mart'ta bunların bir kısmı tasfiye oldu,"

1. yanlış: Cem Küçük, Türkçe karşılığı (mağlup/yenik) varken İngilizcesini (loser) kullanmak.
2. yanlış: "30 Mart" özel bir gün değildir ve ulanan ekler kesme imiyle ayrılmış.

* Doğan Heper, Milliyet, 12.08.2014: "Seçimi kazanan Tayyip Erdoğansa onlardan sonra Ankara’ya geldi ve balkon konuşması yaptı."
Özel isimlere ulanan ekler kesme imi ile ayrılır. Doğru yazım: ... Erdoğan'sa...

* Hıncal Uluç, 08.08.2014: "Bodrum adı, Mikonosları, Kosları, Sakızları çok geride bırakarak, Kültür ve Sanat Dünyasında her yıl genişleyen bir isim sahibi oluyor.."
Özel adlara eklenip aile, gil anlamı veren "-lar", "-ler" ekleri kesme ile ayrılmaz. (Örnek: "Ahmetler", "Mehmetler"....) Ancak benzerleri anlamı veren "-lar", "-ler" ekleri ayrılır. (Örnek: Fatih'ler, Atatürk'ler.)

Doğru yazım: Mikonos'ları, Kos'ları, Sakız'ları...

Hıncal Uluç'un öğrenmeye niyeti yok.

* Soner Yalçın, odatv.com, 07.08.2014: "Kuvvetler ayrımı esasını; yani yasama, yürütme ve yargı’nın birbirinden ayrılmasının önemini ortaya atan siyaset bilimcisidir (Montesquieu)."

Soner Yalçın, "Kuvvetler Ayrılığı" ilkesini, "Kuvvetler Ayrımı" yapmakta bir sakınca görmemiş

* Yeni Şafak, 31.05.2009: "Çakal Carlos, Kızıl Kemerler'in lideri Bol Pot, eski gestapo Klaus Barbie gibi ünlü sanıkları savunarak ünlenen 'şeytanın avukatı'"
1. yanlış: "Kamboçya'da gerilla savaşıyla iktidarı ele geçirerek 1975-79 arasında ülkeyi yöneten Maocu çizgideki radikal komünist hareket"in adı "Kızıl Kemerler" değil, "Kızıl Kmerler"dir.

2. yanlış: Liderin adı "Pol Pot"tur.

* Mustafa Balevi, Moral FM, 06.08.2014/9.05: "Uzunırmak'a 7 gün iş göremezlik raporu verildi", "İstanbul 1. yanlış: Kağıthanede olmuş olmuş kavga", "Seçteden başını kaldırmayan...", "Secteden başlarını kaldıramamaktan..."

1. yanlış: "Irmak" kelimesine sesli harf ya da sesli harfla başlayan bir ek ulandığında "K" yumuşar. Doğru seslendirme "Uzunırmağ'a""dır.

2. yanlış: Spikerimiz "kâğıt" kelimesini seslendiremiyor. İlk hecenin ince olarak seslendirilmesi gerekir. "Kâğıthane" demek o kadar zor değil, ha gayret.

3. yanlış: "Genellikle namaz kılarken alnı, el ayalarını, dizleri ve ayak parmaklarını yere getirerek alınan durum" anlamındaki kelime "secde"dir.

* Cengiz Semercioğlu, Hürriyet, 06.08.2014: "Abadan Unat'ın en büyük hayali, 2018'de Güney Kore-Pyeongchang'ta yapılacak Kış Olimpiyatları'nı görmek."
Yıllarca (Kore Harbi'nden bu yana) Pyongyang olarak bildiğimiz isim kılık değiştirmiş. Yazarımız İngilizce biliyor ya!

* Türkel Minibaş, www.turkelminibas.net, 15.03.2005: "Gelin görün ki, ne Türkiye Arjantin, ne de dünya Arjantin’in morotoryum ilan ettiği günlerdeki dünya", "Türkiye’nin de morotoryuma gidebileceğini söylemek zor

"Erteletim" anlamındaki kelimenin doğrusu "morotoryum" değil, "moratoryum"dur.

* Cem Küçük, Yeni Şafak, 27.07.2014: "Haksız yere suçladıkları masun insanların hayatlarını zindan ettiler. ", "Mütevazi görünümlü kibirli insanlar grubu...", "Hala bu yapının bir tehdit olmadığını düşünen, hala barış olur diye aklından geçiren varsa, bilsinler ki Yeni Türkiye'de böyle parlak (!) fikirlere ihtiyaç yok."

1. yanlış: Cem Küçük, "masum" ile "masun"u karıştırmış.
Masum: "Suçsuz, günahsız."
Masun: "Korunan, korunmuş."

2. yanlış: Yazarımız "mütevazi ile "mütevazı" arasındaki farkı bilmiyor.
Mütevazi: "Birbirine paralel olan."
Mütevazı: "Alçak gönüllü."

* Hürriyet 27.12.2010: "Hele bir de kar yağarsa, demeyin keyfime."
"Değmeyin keyfime" deyimi Hürriyet'te kılık değiştirmiş.

* Sözcü, 02.08.2014: "'Bunlar haramı hamuduyla götürdüler.' dedi."
Cihan Haber'den gelen bilgiyi redakte etmeden sütununuza taşırsanız olacağı budur.
"Havut" kelimesi Sözcü'de "hamut" oluvermişç

* Milliyet, 23.01.2014: "Suriye'de devam eden sivil savaş..."
"İç savaş/dâhili harp" Milliyet çevirmeni tarafından kelime kelime çevrilince ..

BUGÜN TÜRKÇE İÇİN NE YAPTINIZ?
Not: Eleştirilen kişiler, cevap hakkını kullanabilirler...


Saygılarımla,
Hüseyin Movit
Türkçe Gönüllüleri-Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı/Eleştirmen
www.ignelifici.com
www.delikanlisozluk.com

 
YORUMLAR

Yazarın Diğer Yazıları

>> Genç Medyacılara Yol Haritası - 14.09.2021
>> Genç Medyacılara Yol Haritası - 01.09.2021
>> "SOMUN" DİYEMEYEN TRT SPİKERİ - 23.08.2021
>> KISA KISA - 17.08.2021
>> "SÖZDE" KELİMESİ KULLANILMALI MIDIR? - 01.05.2021
Medyaloji Yazarları
Halef R.  VAYIS Neslihan KABAOĞLU Meltem AŞCİ Hüseyin MOVİT
Bozukluk gören gözde…
Tüm Yazarlar